İHTİYAÇ KAVRAMI VE HELAL-HARAM ALANI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

İnsanoğlu günlük hayatta pek çok ihtiyaçla karşı karşıya kalmaktadır. Bu ihtiyaç kalemleri de kendi içinde derecelere ayrılmaktadır. İslam dini, insanın ihtiyaçlarını göz ardı etmemiş aksine doğru ve helal yollardan giderilmesi için kılavuzluk etmiştir. Havâic-i asliyye temel ihtiyaçlar demektir. Bir fıkıh terimi olarak özel anlamda zekâta tabi olmayan maddeleri manasına gelmektedir. Temel kendinin bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerinin hayat hürriyetini korumak muhtaç şeylerdir. Bunlar genel barınma, nafaka, ulaşım, eğitim, ev eşyası, sanat mesleğe ait alet makineler, elektrik, su gibi giderlerdir. dini insanının başkalarına olmadan, dilenmeden, elinin emeği ile alın teri dökerek kazandığını; ihtiyaçları doğrultusunda harcamayı tavsiye İhtiyaçları harcama yaparken mutedil bir yol takip etmesini istemiş israf cimrilik arasındaki hassas dengenin mutlaka kurulmasını öğütlemiştir. İsraf ise iktisatlı olmaktır. İnsanın sanıldığının sınırsız değildir. Sınırsız olan hırsı, arzu istekleridir. Biz bu çalışmamızda asli (tabi) ihtiyaçlarının karşılanmasını zaruret halinde dininin getirdiği kolaylık ruhsatlara yer vererek kültürünü ele aldık. Makalenin konusu, insan karşılama noktasındaki bakış açısını tespit etmeye çalışmak, ihtiyaç-zaruret ilişkisi bağlamında helal-haram alanı üzerindeki etkisini araştırmaktır. İslam’da, hayatın genelinde ibadet hayatında da ihtiyacın dikkate alındığı, meşakkat sıkıntının değil huzurlu hayatının hedeflendiği görülmektedir. kolaylaştırma ilkesinin istisnai (özel) hükümler getirdiğini biliyoruz. Burada sıkça karşılaştığımız hükümlerden kısmını izah edeceğiz.